Sáng ngày 28/5/2025 (nhằm ngày 02/05/Ất Tỵ), Tăng Ni tứ chúng đệ tử tổ đình Hộ Pháp, tổ đình Đại Tòng Lâm đã trang nghiêm thiết lễ Huý kỵ tưởng niệm lần thứ 26 Trưởng lão hoà thượng thượng TRÍ hạ THÀNH, nguyên thành viên Hội đồng Chứng Minh, nguyên Uỷ viên Hội đồng Trị sự, nguyên Trưởng Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Phú Yên, Trụ trì tổ đình sắc tứ Bát Nhã – Phú Yên; Hiệp kỵ song thân phụ mẫu của Hòa thượng Thích Quảng Hiển.
Tham dự lễ tưởng niệm có Trương lão Hòa thượng Thích Quảng Hiển, Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh GHPGVN, Chứng minh BTS GHGPVN tỉnh BR-VT, viện chủ tổ đình Hộ Pháp, tổ đình Đại Tòng Lâm; Hòa thượng Thích Trí Châu, chứng minh BTS GHPGVN tỉnh BR-VT; Hòa thượng Thích Chơn Tinh và đông đảo chư Tăng Ni, Phật tử về tham dự.
Tại buổi lễ, Thượng tọa Thích Nhuận Phước, Trưởng Ban Nghi lễ Phật giáo tỉnh cùng chư Tăng Ni, Phậ tử đã cử hành lễ Khai kinh, trì tụng kinh A Di Đà, cúng Ngọ, cung tiến Giác linh, nhất tâm cầu nguyện theo truyền thống thiền môn.
Trước trai đường trang nghiêm thanh tịnh, Thượng tọa Thích Nhuận Nghĩa, Ủy viên HĐTS GHPGVN, Phó Trưởng Ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh BT-VT đại diện Tăng Ni tứ chúng đệ tử Tổ đình Hộ Pháp, tổ đình Đại Tòng Lâm tác bạch cúng dường trai tăng và dâng lời tưởng niệm, ôn lại hành trạng và những công đức đóng góp cho đạo pháp, dân tộc của cố Hòa thượng Thích Trí Thành.
Hoà thượng Thích Trí Thành thế danh là Nguyễn Khế Hội, pháp danh Nguyên Chơn, pháp tự Thiện Minh, pháp hiệu Trí Thành, sinh năm Tân Dậu 1921, tại làng Triều Sơn, xã Xuân Thọ, huyện Sông Cầu, tỉnh Phú Yên.
Nhờ truyền thống tín ngưỡng đạo Phật trong gia đình, và nhờ Hòa thượng Phúc Hộ, một vị danh Tăng của đất Phú Yên, cũng là cậu ruột của Ngài, đã khuyến tấn hướng dẫn Ngài sơ phát tâm xuất gia và được song thân đưa Ngài đến Tổ đình Sắc Tứ Phước Sơn, Đồng Tròn, xã Xuân Sơn, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên và xin xuất gia tại đây, lúc đó Ngài được 10 tuổi (1931). Sau đó, Ngài đắc duyên thọ học với Hòa thượng húy Tâm Đạo, hiệu Từ Nhãn, trụ trì Tổ đình Sắc tứ Bát Nhã tại thôn Phú Mỹ, xã An Hiệp, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, được Hòa thượng thâu làm đệ tử.
Năm 15 tuổi (1935), Ngài được Hòa thượng Bổn sư cho ra Thuận Hóa tham học tại Phật học đường Báo Quốc kinh đô Huế suốt 10 năm. Trong thời gian học tại Phật học Đường Báo Quốc, Ngài và các học Tăng cùng khóa được Hòa thượng Thích Trí Độ-một bậc thầy thông bác, ban cho pháp hiệu chữ Trí, nên Ngài có pháp hiệu là Trí Thành. Các Tăng hữu cùng khóa có các Ngài: Trí Nghiêm, Trí Thủ, Trí Quang, Trí Nghiễm …
Suốt mười năm miệt mài đèn sách, Ngài đã thâm nhập giáo điển cơ bản từ khóa tu học và tốt nghiệp Đại học Phật giáo tại Tổ đình Báo Quốc, Huế năm 1944. Vừa tròn 24 tuổi, Ngài đã phải ra trường vì nhu cầu cấp bách cho Phật sự. Hòa thượng Bổn sư chỉ có một mình Ngài là đệ tử xuất gia, nên Ngài phải từ giã mái trường Báo Quốc, để trở về lo báo ân Thầy Tổ.
Đến năm 27 tuổi (Năm Đinh Hợi 1947), Ngài thọ tam đàn Cụ túc giới nơi Đại giới đàn tổ chức tại chùa Bảo Sơn, Đồng Tre, thôn Phong Thăng, xã An Định, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, do cố Hòa thượng Thích Vạn Ân, trụ trì chùa Hương Tích, xã Hòa Mỹ, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên, làm đàn đầu truyền giới.
Ngài đã trưởng thành trong bối cảnh Phật giáo cả nước đang trong thời kỳ chấn hưng và quốc dân đang vùng lên giành độc lập thống nhất giang sơn từ tay người Pháp thống trị. Hội Phật giáo Cứu quốc Phú Yên được thành lập và Ngài được bầu làm Phó Chủ tịch Hội Phật Giáo Cứu Quốc tỉnh Phú Yên.
Năm Bính Tuất 1946, Hòa thượng Thích Hưng Từ xin thôi chức vụ chủ tịch hội vì lý do sức khỏe, Ngài được cử lên thay làm Chủ tịch Hội Phật Giáo Cứu Quốc tỉnh Phú Yên, điều hành công tác Phật sự cho đến khi Hiệp định Genève được ký kết.
Sau năm 1954, phong trào chấn hưng Phật giáo lại được tiếp nối mạnh mẽ khắp Trung Nam. Giáo hội Phật giáo Trung Phần ra đời, Phật giáo Phú Yên là một thành viên trong tổ chức này, và Ngài là một trong nhiều tu sĩ trí thức trẻ của đất Phú Yên được giao phó nhiều trọng trách. Ngài đã chuẩn bị nhân sự kế thừa cho tương lai Phật giáo Phú Yên bằng các phương án :
– 1. Mở rộng việc tiếp Tăng độ chúng để có đội ngũ kế thừa.
– 2. Mở trường Bồ Đề để giáo dưỡng con em Phật tử, tài bồi nhân sự để tích cực hộ trì chánh pháp sau này.
– 3. Mở Phật học viện, gởi Tăng Ni Phú Yên đến các trường Phật học để được đào tạo. Kết quả hôm nay nhiều vị đã thành đạt và đang giữ nhiều trọng trách chủ chốt trong Giáo hội.
Cuối năm 1963, chế độ Ngô Đình Diệm sụp đổ, cuộc đấu tranh của Phật giáo thành công, dẫn đến Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất được thành lập từ năm 1964. Ngài được Đại hội đại biểu Phật giáo Phú Yên suy tôn làm Chánh đại diện Phật giáo Tỉnh hội.
Năm Tân Dậu 1981, tất cả 9 giáo phái, hệ phái Phật giáo cả nước họp tại chùa Quán sứ, thủ đô Hà Nội đồng lòng thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ngài được bầu làm Thành viên trong Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội.
Năm Nhâm Tuất 1982, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Phú Khánh ra đời, Ngài được suy cử làm Phó Trưởng ban Trị sự phụ trách Phật giáo cánh Bắc (Phú Yên ngày nay).
Sau khi tách tỉnh, tháng 7 năm 1989, từ nhiệm kỳ đầu của Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Phú Yên được thành lập 1991, Ngài được Đại hội Đại biểu Phật giáo tỉnh Phú Yên suy cử Ngài làm Trưởng ban Trị sự tỉnh cho đến ngày viên tịch.
Với chức vụ đứng đầu Phật giáo tỉnh Phú Yên, Ngài được lãnh đạo chính quyền và nhân dân tỉnh Phú Yên bầu vào đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh khóa II và là Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Phú Yên suốt 3 nhiệm kỳ (từ khóa V, VI, VII).
Trong cuộc đời hoằng pháp độ sanh, Ngài đã truyền cao ngọn đuốc chánh pháp của riêng mình cho hơn 20 vị đệ tử : Trưởng tử là Hòa thượng Thích Quảng Hiển, tiếp theo các HT. Quảng Phát, HT. Quảng Giải, Quảng Đàm, Quảng Mẫn, Quảng Niệm, Quảng Định, Quảng Tánh… tùy duyên phổ hóa trải dài từ vùng đất Phú Yên tới thành phố Hồ Chí Minh V..v… Và trùng tu, xây dựng những ngôi già lam: Bảo Tịnh, Bát Nhã, Từ Quang… thành nơi cảnh trí trang nghiêm, cơ ngơi kỳ vĩ.
Do tuổi cao sức yếu, theo lẽ vô thường, vào ngày 14 tháng 6 năm 1999, tức mùng 1 tháng 5 năm Kỷ Mão, hóa duyên đã mãn, Ngài thâu thần thị tịch, với 78 năm trụ thế và 52 Hạ lạp.
Trên 40 năm tận tụy phục vụ đạo pháp – nhân sinh, khơi thông mạng mạch, thắp sáng nguồn thiền, công đức của Đại lão Hòa thượng thật mênh mông rộng lớn, làm rạng danh Phật giáo Phú Yên cho đương thời và hậu thế.
